QUE PAPÁ TIÑA as súas cousas sabiádelo de sempre: que baixaba ás noites á praza de garaxe abrir as portas dos coches por se deixaran algo dentro, que rematada a xornada collía o taxi por ir ver foder ás parellas no polígono; a maneira, de puro energúmeno, na que se puña se saía o tema do tío Ernesto e a herdanza da aldea.
Cando morreu mamá levouno bastante ben, non dixo nada, el pasou toda a vida sen dicir unha palabra das cousas importantes. Aos dous días do enterro xa estaba a rosmar: aquí parece que un non ten fillas. Abondou que ti, como a máis vella, pasases por casa para facerlle a comida, lavar a roupa, pasar o ferro —sempre ao xeito del, que non todo lle valía, e as que montaba— e deixar a camisa e o pantalón do día seguinte nunha cadeira, exactamente como mamá facía.
Despois tivo que aparcar o taxi e aí a cousa si foi a peor. Traballar quítanos dunha chea de cousas bonitas, pero papá non tiña ningunha. Nunca lle gustou a tele, nin o bar, nin nada. Como moito sentía nos beizos de alguén o nome da parroquia onde nacera, suspiraba nun recordo e logo toldábaselle a vista e rosmaba uns palabróns terribles mirando para o chan. Sen nada que facer, co carné retirado, nós ca vidas xa feitas —pois rápido marchamos da casa, co panorama que había— déuselle por rascar os coches da rúa, un detrás doutro no centro de saúde, e así botaba as mañás. A vergonza que pasamos cando puxeron carteis ca súa foto nas farolas. Ninguén lle dicía nada, que a calquera lle levantaba a man —que para iso papá sempre foi decidido— e berraba endemoñado “Son un señor maior, tédesme que respectar!”
Menos mal que estes primeiros síntomas foron na cidade. Chega a ser na aldea e saímos todos no Galicia Noticias, con chaleco reflectante, Garda Civil e outros veciños —que como moito o coñecerían de vista, porque el de falar ca xente nunca foi— nunha batida, ladridos de cans e varas contra silveiras, baixo o rótulo de buscan ancián desaparecido. Dos vellos que faltan da casa, só aparece vivo o 10% despois de 48 horas. Son cousas que van saíndo no Google. Xa falaremos co médico máis adiante, cando decidamos que imos facer con papá, pero xa que estamos todos os irmáns aquí —agás a máis nova, que sempre foi ao seu aire e pasa de nós; cando naceu xa case non parabamos por casa, criouse sola con papá, fuxiu axiña e así lle foi, a coitada— temos que pornos de acordo co que lle pasa. Polo que lemos en internet, unha demencia ocorre cando un non se dá expresado con claridade, ten problemas para xestionar os cartos e a vivenda, enfádase e amosa mal xuízo. Ah, e desentenderse da familia. A ver, iso pasoulle de sempre, pero a finada mamá facíao todo por el.
Quen vai coidar de papá? Vainos fatal a todos e inda por riba non sabemos como facelo. Acordádesvos da tía Manuela? Que non era tía nosa nin nada, só unha señora da aldea que quedou sen onde vivir. Meteuna papá no piso porque sempre andaba teimando cun tesouro escondido na nosa eira, quero dicir, a do tío Ernesto. Falaba mirando cara o aire e cando lle preguntabas con quen, respondía que co pai do García, e o García onde había que morrera con noventa anos. Ao final no hospital chamaba pola nai e tiveron que botar a papá cando a colleu polos ombreiros berrando señora Manuela, o tesouro, onde está o tesouro.
O seu sería que fixese as paces co tío. Que fosen vivir xuntos: poñémoslles unha muller da aldea para que nos o coma a merda, que alí han de cobrar pouco; aquí son todas de fóra e o que faltaba era que de vello, gaiteiro e con catro aloumiños o convencese para quedar ela con todo e nós con nada. Logo camelamos ao tío Ernesto para que nos meta no testamento, que fillos non ten, e chegado o tempo repartimos a casa da aldea e o piso da cidade. Con todos os que somos temos que pedir bastante, pero as propiedades inmobilarias non comen caldo e nunca baixan de prezo.
E igual así era feliz, que nesta familia nunca se preocupou ninguén pola felicidade dos demais. E se algún día sae dar unha volta e non volve, agardaremos polas cámaras, os gardas civís e os voluntarios, e faremos algo en familia por unha vez na vida. Buscar nos abismos próximos que se lles abren aos desaparecidos. E cun chisco de sorte dar co tesouro da tía Manuela. Por fantasiar.
