Moita xente pensa que Islandia é un exemplo como sociedade e como país. Eles deixaron que os seus bancos se afundisen durante aquelarre financieiro do 2008 que case nos leva a todos por diante. Mariano Rajoy entregou 60.000 millóns aos bancos españois como se fosen o pago corsario. Foron visto e non visto, pero o presidente español puidera presumir daque de que o noso querido Estado non fora rescatado. Toda esa xente que considera Islandia coma o molde no que se fundirá a estatua dourada do futuro ignora que todo é máis fácil cando o censo de poboación dun país ten 139.875 veciños contados a ollo.
Teño poucas noticias de Islandia. A idea de visitar un cubo de xeo inmenso non me seduce. De feito, sinto pouca simpatía polo café con xeo, polos xeados e polo frio en xeral. Non queda aí a cousa. A maiores, ata hai nove anos era legal que me asasinasen se desembarca naquelas costas brancas porque nacín en Bilbao. Varios barcos vascos que andaban á balea naquelas costas en 1615 sufriron un temporal tan agresivo que os navíos quedaron destrozados. Tiveron que quedar hibernar na illa. As discusións cos islandeses conduciron a que se regulase a caza do vasco, incluíndo o dereito a cravarlles un gancho na cabeza coma se fosen focas. Se algún día me xurde a oportunidade de voar a ese lugar pensareino tranquilamente.
A noticia que teño ata o de agora chegárame por A Noite da Aurora (Galaxia) de Camilo Gonsar. A posta en escea desa obra parece un chiste: vai un galego por Reikiavik e atopa outro. A ver, hai un sarriao que entra cambiar cartos nun banco e atopa outro sarriao no corazón de Islandia. Van pasearen xuntos, falan e falan e lembran a cantina da estación ferroviaria da súa vila. Lembran, dicía, unha noite nese bar na que se fixero tres amigos. Lor, o protagonista, marchara de Sarria sendo un rapaz para andar o mundo. Parece un baleeiro vasco. A novela ten unha corrente de auga escura de fondo que explica os motivos de Lor para elexir unha vida de aventureiro, con rumbo improvisado, no canto de aceptar unha existencia estable e carente, polo tanto, de riscos e emocións.
Ao fío disto, Capitán Swing vén de publicar Cómo Islandia cambio el mundo de Egill Bjarnason, no que fala do seu país como a base de lanzadeira para explorar o universo. Parece unha bilbainada, pero, como ben presume Bjarnason, "nove das doce persoas que pisaron a Lúa nalgún momento da historia pasaron antes por Islandia". A principios dos anos 60 a Nasa tivo unha crise de ansiedade provocada por un desplome da súa reputación. A Corporación Espacial Estatal Roscosmos, é dicir, a perversa URSS corría coma unha lebre na carreira por chegar ao noso astro máis familiar. Mesmo, nunha versión libre da fábula de Esopo, mandara dúas tartarugas ao espazo e mesturara voces de cosmonautas gravadas en Moscova para facer crer aos seus rivais que mantiveran tres persoas flotando no baleiro escuro que rodea o planeta.
A axencia espacial dos Estados Unidos botouse locamente a buscar un páramo de temperaturas radicais e sen vexetación. Descubriron que "as rexións volcánicas de Islandia son unhas paisaxes modeladas por erupcións volcánicas e cubertas por capas de lava", conta Egill Bjarnason. Cita un informe da Nasa para detallar que eses lugares "son campos de adestramento magníficos debido á desecación, á baixa disponibilidade de nutrintes e ás temperaturas extremas ao que hai que engadir vantaxes que supoñen a súa xuventude biolóxica e o seu aillamento de fontes de contaminación antropoxénicas".
Nun museo do norte da illa hai unha foto dun home pescando salmóns nun río. A imaxe non tería nada de particular senón fose porque era o norteamericano Neil Armstrong, que probablemente non sería un dos primeiros humanos en dar un pequeno paso naquela paraxe islandesa, pero que, desde logo, foi o primeiro humano en dar un paso de xigante na Lúa.
Sentín curiosidade por saber de qué color eran as bicicletas máis roubadas en Islandia. Consultei a Perplexity, que é un sistema de intelixencia artificial. Confésame que non o sabe, pero supón que as bicicletas negras deben de ser as máis roubadas porque é a color máis discreta. A reposta non deixa de ser un falar por non quedar calado de Perplexity porque Islandia é páis pequeño e branco, onde penso que será máis fácil agochar unha bicicleta branca.
Se falo deste asunto ciclista e extremadamente nórdico é porque na proba de Inglés da Selectividade deste ano caeron un comentario sobre o roubo de bicicletas en Islandia e outro no que se preguntaba sobre se a intelixencia artificial nos deixará sen traballo.
Por min pode quedar con el. Xa estou entrando na caída do meu imperio físico. O elemento máis importante para ser un bo profesional son as pernas, sexa un avogado de bufete ou camareiro dun restaurante vegano. Non hai mañá na que me sinta torpe e dorido coas miñas extremidades inferiores. Antes tardaba 6 minutos en chegar da casa ao periódico, agora non baixo dos 9 minutos. Entrei en obsolescencia. A Natureza coida de nós mentres estamos en idade fértil, mentres considera existe a posibilidade de reproducirnos. Despois desenténdese. Entréganos ao poder salvador dos médicos e os fármacos.
A respecto da intelixencia artificial hai basicamente dúas posturas: os optimistas que pensan que vai colaborar na nosa vida . Sería aínda máis fácil se a comparamos coa Idade Media, por exemplo. Por outra banda, estamos os apocalípticos,que nos resignamos á idea de que, na volta de cen anos, os robots serán sobradamente superiores a nós fisica e mentalmente. Como consecuencia non nos atoparán utilidade porque deixaremos de ser consumidores dos produtos que eles fabriquen por falta de ingresos e as mesmas máquinas terán programado o seu mantemento e as súas reparacións. Deixaranos caer pola sima do esquecemento.
Somos nós mesmos quen estamos adentrándonos nesa cova. Avanzamos tan ao fondo dela que agora somos incapaces de saír. Internet sabe que me gustan as librarías de segunda man de Nova York, as cociñas dos restaurantes italianos nas que se trafica con pasta e guanciale, as cármaras Leica nas que se debe medir a luz, os cafés que frecuentaban Sartre e Simone de Beauvoir nos anos 60, os rapaces que se tiran á auga desde acantilados, o rock dos 70, os calcetíns coa cara de Marlon Brando en O Padriño e os funerais de Estado que preside Emmanuel Macron. Algunhas destes intereses meus non os coñece nin a miña muller. Levamos trinta anos xuntos.
O sociólogo Heinz Bude explícao en La sociedad del miedo (Herder) cando argumenta que "o malestar que causa a publicidade indesexada converteuse nun medo a un Grande Irmán que grava ininterrumpidamente todo o que eu revelo sobre min no ordenador". A respecto desta invasión da miña habitación vital máis íntima son consciente de que son eu quen regala datos ao algoritmo para que me redirixa os anuncios que poden interesarme como consumidor . Vereinos cada vez que busque un novo modelo de Leica ou a receita dos spaghetti alla puttanesca.
A resposta que me deu Perplexity sobre o roubo de bicicletas en Islandia ten que ver co modelo de intelixencia artificial que estamos desenvolvendo. O filósofo norteamericano Hubert Dreyfus explica en Alquimia e intelixencia artificial, que ese modelo se basea en Descartes e debería basearse en Heiddeger, quere dicir, que se basa nun razoamento puro e que debería ter en conta a experiencia. Ninguén roubaría unha bicicleta negra nun país de neve puidendo roubar unha branca. Eu non teño experiencia como ladrón de bicicletas en Islandia, pero apunto a miña impresión.
Todo o que sei sobre furtos de bicis é que me roubaron unha BH branca cando tiña 16 anos e que sentín angustia cando o coitado de Antonio Ricci busca o ladrón da súa bicicleta para poder traballar pegando carteis por Roma na película de Vitorio de Sica.
