A pobreza está a cebarse, en especial, sobre os nenos e os adolescentes. Este é o diagnóstico da Plataforma de Infancia, que advirte de que, mentres que a taxa de risco de pobreza e/ou exclusión social (Arope) incrementouse 0,7 puntos en 2023 para o conxunto da sociedade, para os menores de idade foron 1,7, ata deixar nesta situación ao 33,9% do total. A tendencia na comunidade tamén foi a peor, aínda que se atopa por baixo da media, cun cociente do 25,8% que implica que hai uns 96.150 menores en Galicia en risco de pobreza ou exclusión. Son ao redor de 2.800 máis que un ano atrás.
Do informe presentado este luns pola asociación extráese que ter fillos é un factor que acrecenta o risco de sufrir carencias materiais, dado que "España mostra serias dificultades na súa loita contra a pobreza na infancia", advirte o seu presidente Ricardo Ibarra. "Mentres que para o resto dos grupos de idade a taxa de pobreza diminuíu lixeiramente e chega ao 20,2% da poboación, a pobreza na infancia tamén creceu en 1,1 puntos, alcanzando ao 28,9%". Unhas estatísticas que converten ao país no "segundo da Unión Europea coa taxa máis alta de pobreza infantil".
A inflación e a crise enerxética influíron decisivamente neste aumento da poboación en risco de pobreza e/ou exclusión social. Precisamente, a análise incide en que a pobreza enerxética e alimentaria na infancia "presenta os rexistros máis altos desde que se contan con datos" e que, en concreto, o 19,9% dos fogares con menores "non poden manter a vivenda a unha temperatura adecuada". Na mesma liña, a carencia material severa "volveu bater a súa marca histórica en 2023, alcanzando un 10,8% en menos de 12 anos".
A alza repártese entre 10 das 17 comunidades autónomas, entre elas Galicia. Logo de haberse reconducido a situación tras a pandemia –un contexto no que a taxa Arope disparouse ao 33,5% e 31,7% en 2020 e 2021– o cociente repuntó case un punto o ano pasado, ao pasar do 24,9% ao 25,8%, cifras que se aproximan ao de 2015. Isto fai que a diferenza entre a taxa de risco de pobreza na infancia e os obxectivos da Onu –que en 2015 fixou a meta de reducir á metade as taxas de pobreza en todas as súas formas ata 2030– é de 4,7 puntos porcentuais. Aínda con todo, son catro menos que a media estatal.
Así pois, os fogares con nenos e adolescentes "son os que mostran un maior deterioración na súa situación económica e social", conclúe Ibarra. Pero, ademais, "a pobreza non alcanza por igual a todos". Porque, entre os factores que inflúen "directamente" no risco de pobreza infantil, sinala "a orixe dos pais e nais, vivir nunha familia monomarental ou monoparental ou formar parte dunha familia numerosa".
Para iso remítese ao dato de que o 53,1% das familias monoparentais, o 51,7% dos fogares con tres menores de 18 anos e o 71% dos fogares con máis de tres menores de idade están en risco de pobreza e exclusión en España.
Máis investimento
Para Ibarra, a solución pasa
Respecto diso, propón crear "unha axuda á crianza de carácter universal" a través de deducións fiscais reembolsables no IRPF, así como apoios específicos ás familias monoparentais desde o primeiro fillo para equiparar a protección que reciben ao das familias numerosas.
Pero tamén reclama medidas máis transversais, como "políticas específicas dirixidas a paliar a pobreza enerxética, a fenda dixital, a garantía dunha alimentación saudable, etcétera".
