A posición da Xunta ante a reforma do sistema de financiamento autonómico e ante a aplicación dunha quita parcial sobre a débeda pública, seguindo o pacto entre PSOE e ERC para Cataluña, centrou este mércores a sesión de control ao Goberno no Parlamento galego, un debate no que non faltaron alusións aos pobres resultados da reunión que o presidente da Xunta mantivo o pasado venres co titular do Executivo central, Pedro Sánchez.
Mentres a portavoz nacional do BNG, Ana Pontón, e o secretario xeral do PSdeG, José Ramón Gómez Besteiro, aliñáronse para retar á Alfonso Rueda a aclarar a súa oposición a negociar unha condonación do pasivo e un financiamento "singular" para a comunidade, o mandatario galego tirou de cifras para incidir en que a quita é "un negocio ruinoso para Galicia". Concretamente, sinalou que "cada galego tería que pagar 495 euros máis de implementarse esa medida con carácter xeral dado que o recorte do pasivo autonómico veríase pasado polo aumento da carga que se repartiría entre todos os territorios.
O Goberno galego sostén que o que o Executivo de Pedro Sánchez acordou con ERC –unha condonación parcial do 20% da débeda co Estado a través do Fondo de Liquidez Autonómica (FLA)— supón mutualizar entre todas as comunidades a carga financeira da autonomía "con máis débeda", Cataluña, que ten obrigacións pendentes de pago que multiplican "por 32 veces" a 'mochila' coa que carga Galicia."É un negocio tan ruinoso que ata Pedro Sánchez entendeu que non mo tiña que plantear nin a min ni ao presidente de Andalucía", espetou Rueda durante a cara a cara con Besteiro nun pleno que arrincou cuns minutos de atraso pola indisposición deste último.
Convencido de que se "os plans de financiamento singular de Sánchez" prosperan "faranlle perder moitos cartos a Galicia", Rueda expuxo que as estimacións indican que a Xunta perdería 628 millóns como consecuencia da aplicación da cota catalá en base ás cifras que arroxa a liquidación do sistema de financiamento correspondente a 2022. Todo iso nun escenario no que a Xunta reclama que o novo sistema de repartición debe prover á comunidade de 700 millóns máis do que recibe agora para cubrir os custos que o envellecemento e a dispersión imprimen na prestación dos servizos públicos.
Nunha sesión na que aproveitou para sacar peito pola xestión financeira tras a aprobación o pasado luns no Consello da Xunta da Conta Xeral de 2023, Rueda respondeu a Besteiro blandiendo datos como o déficit do 0,18% do PIB co que o Goberno galego pechou as contas do ano pasado cando, dixo, a Xunta executou "practicamente ou 100% do orzamento máis alto dá historia" á vez que reduciu o peso da débeda sobre o PIB e elevou o investimento. "Dato mata relato", espetou o pontevedrés, que contrapuxo as dificultades do Goberno central para aprobar os orzamentos para 2025 " seriedade" coa que a Xunta afronta "a xestión económica".
Besteiro reprocha a Rueda que defendese ante Sánchez "un financiamento singular para Altri"
Ademais de pór en dúbida "o baile de cifras" da Xunta, do seu lado, Besteiro cargou contra o presidente por obviar a "oportunidade de falar de Galicia e defender" un financiamento "singular" para as "necesidades singulares" da comunidade ademais de abordar os orzamentos xerais de 2025 con Sánchez. En cambio, reprochoulle que si aproveitase a entrevista para reivindicar "un financiamento singular para Altri".
Ante un presidente autonómico ao que ve "preocupado en defender os intereses do PP e de Feijóo", o líder do PSdeG volveu arremeter contra "as rebaixas fiscais ás rendas máis ricas" impulsadas desde a Xunta, uns incentivos que contrapuxo coa subida do canon de Sogama.
E entre cifras e reproches, tamén houbo espazo para as chanzas. As risas desatáronse cando Besteiro ironizou con que Rueda non lle propuxo acompañalo a Madrid á súa reunión na Moncloa en alusión a un pleno anterior ao verán no que o mandatario propuxo ir xuntos á capital para conseguir o traspaso e a gratuidade da AP-9. "Non me quixo levar. Pero para o papel que fixo, prefiro non estar ali", espetou desatando as risas na bancada socialista.
Rueda devolveulla con acidez recordando o paso do lucense polo Congreso e o resultado das autonómicas. "A vostede mandárono de volta para aquí. Se o volvo levar para alí… non sei cal sería a cara do seu xefe", espetou para logo engadir que "aquí moi ben non está".
Rueda tacha ao PSdeG de partido "submiso e sen pulso"
O titular da Xunta, que aludiu a Sánchez como "o presidente máis chantaxeable da historia da democracia" e augurou que "empeza a poxa" despois de que transcendese que Junts negocia co PSOE para tratar de desbloquear a aprobación dos orzamentos de 2025, recomendou a Besteiro "transmitir outra imaxe" ao considerar que o PSdeG demostra ser "un partido sen pulso, submiso e que apoia calquera cousa" proposta polo presidente do Goberno.
Tras asegurar que Sánchez respondeu "cun sorriso piadoso" cando Rueda lle recordou o pasado venres o "compromiso" que Besteiro realizou durante a campaña das autonómicas de cara a implantar a gratuidade das peaxes na AP-9, o mandatario galego situou na capacidade para "rebelarse" contra os ditados de Ferraz a receita coa que outros líderes socialistas son, hoxe, "presidentes das súas comunidades".
A Xunta solicita ao Goberno convocar xa a comisión de transferencias para o traspaso das competencias do litoral
Neste sentido, desafiou a Besteiro a aclarar se o PSdeG se porá "de parte de Galicia" e "apoiará" á Xunta na súa demanda para que o Estado transfira canto as competencias sobre o litoral. Rueda sinalou que esta semana se dirixirá ao ministro de Política Territorial, Ángel Víctor Torres, para demandar que "convoque xa" a comisión mixta de transferencias.
O obxectivo é comprobar se o presidente do Goberno "ten palabra" dado que este foi "o único" compromiso que Rueda logrou arrincarlle na cita do venres. Para presionar en relación ao resto de demandas en materias como as infraestruturas ou os fondos europeos, apuntou que os conselleiros se dirixirán por carta aos ministerios correspondentes dado que o titular do Goberno central prometeu dar traslado dos asuntos pendentes a cada departamento.
Pontón afea a Rueda volver "coas mans baleiras" da súa cita con Sánchez
Á falta de resultados da reunión na Moncloa referiuse tamén a líder do BNG, que no careo con Rueda sinalou que, en cambio, o lendakari, Imanol Pradales, si saíu da súa cita con Sánchez "cunha senda de autogoberno con datas concretas", mentres Rueda "saíu coas mans baleiras".
Taxativo, a sarriá culpou ao pontevedrés de boicotear "os acordos a favor deste país" que o Bloque selou co PSOE para a investidura de Sánchez, en alusión á extensión da quita parcial da débeda acordada para Cataluña.
Neste punto, Pontón rescatou unha proposta de resolución pactada por BNG e PPdeG na Cámara galega na que se especificou que, "no caso de condonación ás comunidades que se adherisen ao FLA, se compense equitativamente ás comunidades que non o fixesen", en alusión a Galicia, que non recorreu a este mecanismo do Estado para financiarse.
Mentres os nacionalistas interpretan que os populares avalaron co seu apoio a esta iniciativa a extensión de quítaa e culpan a Rueda de ser "manso e submiso" e cambiar de posición seguindo consígnalas do líder do PP, Alberto Núñez Feijóo, desde as bancadas do PPdeG rexeitaron esa interpretación.
"Explique aquí por que non quere máis cartos para a sanidade, educación e dependencia. Deixe de enganar aos galegos", reprochou Pontón, que botou en cara a Rueda a súa falta de preocupación "pola igualdade" cando se socializaron as perdas da banca" a inxección de fondos públicos por valor de 90.000 millóns ou cando se rescataron as radiais madrileñas "con 4.000 millóns".
En cambio, Pontón defendeu a proposta do BNG, que estriba na condonación da débeda e en que Galicia "teña a chave dos seus cartos como Euskadi e Cataluña". Sobre esta base, advertiu a Rueda do risco de que Galicia "quede como unha comunidade de segunda" se el opta por entregarse "ao centralismo madrileño", seguindo os postulados de Xénova.
No cara a cara quincenal, a líder nacionalista culpou a Rueda de acudir á cita con Sánchez "co uniforme de obediente militante do PP madrileño" en detrimento "dos intereses" da comunidade e, partidaria que Galicia se beneficie dunha quita, sinalou que a Xunta "gasta máis en pagar os intereses da débeda" que en dependencia, vivenda, investigación ou loita contra a violencia de xénero.
Rueda chama a Pontón a deixar "de apoiar aos que queren romper España"
Contundente, Rueda reprochou ao BNG a súa actitude "moi brava" no Parlamento galego e "moi mansa" en Madrid e tamén cargou contra a súa falta de peso político a nivel estatal. Como proba diso asegurou que no careo con Sánchez quedou de manifesto que o socialista "non ten presente" o pacto de investidura asinado co Bloque."Non pintan absolutamente nada", espetou Rueda, que reclamou a Pontón que "deixe de apoiar aos que queren romper España", en alusión ao nacionalismo catalán.
Tras ironizar con que Pontón pasase de inventarse "un gobernou na sombra" tras as autonómicas de febreiro a pretender exercer agora "de conselleira de Facenda ou de xefa dos Servizos Financeiros Pontón S.A.", o xefe do PPdeG instou á nacionalista a facer "ben os cálculos" para comprobar que a quita "é un negocio ruinoso", co que Galicia "non gañaría absolutamente nada".
